ในพิธีบวช ก่อนที่นาคจะบวชเป็นพระจะต้องมีการโปรยทานก่อนเข้าโบสถ์ ตรงจุดนี้เองจึงก่อให้เกิดมีงานประดิษฐ์ขึ้นมาอีกรูปแบบหนึ่ง คือการห่อเหรียญด้วยกระดาษแก้วสีต่างๆ
เพื่อให้เห็นได้เด่นชัดขึ้น เพราะเมื่อก่อนจะไม่มีการห่อเหรียญ เมื่อโปรยไปแล้วผู้ที่รอเก็บจะหาไม่เจอ หรือเก็บไปแล้วเอาไปไว้ในกระเป๋าสตางค์
เพื่อเป็นขวัญกระเป๋า แต่ทำไปทำมาเหรียญก็ปนกัน จึงได้มีผู้ริเริ่มห่อเหรียญขึ้นมา
เหรียญโปรยทาน
การประดิษฐ์เหรียญโปรยทานจากริบบิ้นหลากสีสัน สำหรับเป็นของที่ระลึกในงานประเพณีต่างๆ ได้แก่งานบวช งานแต่งงาน และงานศพ
การประดิษฐ์เหรียญโปรยทาน ได้แบ่งออกเป็น 3 ประเภท
|
เหรียญโปรยทาน |
1.เหรียญโปรยทานสำหรับงานอุปสมบท
โปรยทานก่อนนำนาคเข้าโบสถ์ ตามประเพณีนิยม เมื่อแห่นาคไปยังโบสถ์ เวียนโบสถ์สามรอบพร้อมด้วยเครื่องอัฏฐบริขารที่ใช้ในการบวช
และของที่ถวายพระส่วนเครื่องอัฏฐบริขารและของถวายพระ จะนำไปตั้งในโบสถ์ก่อนการวันทาสีมา นาคจะจุดธูปเทียน ที่เสมาหน้าโบสถ์
แล้วนั่งคุกเข้าประนมมือกล่าวคำวันทาสา แล้วกราบ ปักดอกไม้ธูปเทียน ณ ที่จัดไว้ นำนาคมาที่หน้าโบสถ์ ‘นาคจะโปรยทาน’
เสร็จแล้วจะจูงนาคเข้าโบสถ์โดยบิดาจูงมือข้างขวา มารดาจูงมือข้างซ้าย พวกญาติคอยจับชายผ้าตามส่งข้างหลัง
เมื่อพ้นประตูแล้วให้เดินตรงไปที่พระประธานประกอบพิธีต่อไปค่ะ
การประดิษฐ์เหรียญโปรยทานสำหรับงานอุปสมบท สีริบบิ้นที่ใช้ส่วนมากใช้สีเหลืองทอง สีส้ม บางงานมีหลากสีแล้วแต่ชอบ
|
เหรียญโปรยทาน |
2.เหรียญโปรยทานสำหรับงานมงคลสมรส
จากคำว่าเหรียญโปรยทาน เรียกว่า ซองมงคล เพื่อใช้เหมาะกับงานมงคลสมรสจะใช้ตอนกั้นประตู เดิมทีเพื่อความสนุก
แต่ภายหลังแทบจะเป็นองค์ประกอบหลักของงานแต่งงาน การกั้นประตู คือการขวางทางขบวนขันหมากฝ่ายเจ้าบ่าวไว้
เมื่อเคลื่อนเข้ามาในเขตบ้านเจ้าสาว โดยใช้คนสองคนถือ สร้อยเงิน สร้อยทอง กั้นประตูไว้ หากไม่มอบของกำนัลให้ก็จะไม่ยอมให้ผ่านเข้าไปได้
ในแต่ละประตูเถ้าแก่ของเจ้าบ่าว จะต้องเจรจาเพื่อมอบซองมงคลก่อนจะผ่านประตูไปได้
การประดิษฐ์เหรียญโปรยทานสำหรับงานมงคลสมรส สีริบบิ้นที่ใช้ส่วนมากใช้สีสดใสเย็นตา สีหวาน เช่น ชมพู สีแดง สีฟ้า และสีอื่นๆ
|
เหรียญโปรยทาน |
3.เหรียญโปรยทานสำหรับงานศพ
ตามความเชื่อที่มาแต่โบราณ ว่าเมื่อคนในครอบครัวล่วงลับไป หลังจากงานเผาศพ ลูกหลานไม่อยากให้วิญญาณ เป็นวิญญาณที่เร่ร่อน
ก็บอกเจ้าที่ เจ้าทาง ขอให้ดวงวิญญาณไปสถิตที่บ้าน โดยการโปรยทานเพื่อเป็นการซื้อทาง ให้ดวงวิญญาณผ่านไปได้ไม่ติดขัด
แขกที่ไปร่วมงานที่เก็บเหรียญได้ จะนำไปทำบุญต่อเพื่ออุทิศบุญกุศลให้ผู้ล่วงลับ และก็จะได้บุญกุศลนี้ไปด้วย
การประดิษฐ์เหรียญโปรยทานสำหรับงานศพ สีริบบิ้นที่ใช้ส่วนมากเป็นสีขาว สีดำ